1. Thiếu máu não là gì?

Thiếu máu não là tình trạng lượng máu cung cấp đến não bị giảm, dẫn tới giảm oxy và dưỡng chất cho tế bào thần kinh. Điều này ảnh hưởng chức năng hệ thần kinh trung ương. Ở người bình thường, não tiêu thụ khoảng 15% tổng lượng máu cơ thể; khi thiếu máu, mọi hoạt động thần kinh bị tác động.

Ngày nay, thiếu máu não có xu hướng trẻ hóa: nhiều bạn trẻ chịu áp lực công việc, căng thẳng kéo dài cũng gặp triệu chứng tương tự. Nếu không điều trị kịp thời, có thể dẫn đến khó khăn điều trị về sau.

2. Triệu chứng điển hình

Triệu chứng thiếu máu não thường đa dạng, có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc kết hợp:

2.1. Đau đầu

• Đau nhói ở một vùng cố định rồi lan ra khắp đầu.
• Cảm giác nặng đầu, xuất hiện khi suy nghĩ nhiều, di chuyển hoặc mới ngủ dậy.

2.2. Hoa mắt, chóng mặt

• Nếu xảy ra khi sốt hoặc mệt mỏi, có thể không quá nghiêm trọng.
• Nếu xuất hiện đột ngột khi cơ thể bình thường, có thể là dấu hiệu thiếu máu não.
• Có thể kèm ù tai ngay cả trong môi trường yên tĩnh.

2.3. Chân tay tê mỏi

• Cảm giác tê bì ở đầu ngón tay, chân.
• Đau mỏi vai gáy, khó vận động thông thường.
• Thiếu máu cục bộ nghiêm trọng: khó nói, cứng môi, cứng hàm, thậm chí liệt mặt.

2.4. Suy giảm thị lực

• Mờ một bên mắt hoặc cả hai bên.
• Hoa mắt kèm thị lực giảm do não thiếu oxy.

2.5. Mất ngủ

• Ngủ không sâu, chập chờn, dễ tỉnh giấc giữa đêm.
• Thiếu máu não kéo dài ảnh hưởng tâm lý: mất tập trung, suy giảm trí nhớ, có thể dẫn đến trầm cảm.

2.6. Đau dọc sống lưng

• Cảm giác lạnh sống lưng, đau sống lưng hoặc đau dọc cổ-vai-gáy.

3. Hậu quả của thiếu máu não

Não tiêu thụ khoảng 20% dưỡng khí toàn cơ thể, rất nhạy với thiếu oxy. Nếu không được cung cấp máu kịp trong vòng giây, mô não rối loạn; sau ~4 phút, tế bào thần kinh hủy hoại không thể phục hồi.

• Thiếu máu não kéo dài có thể dẫn đến nhũn não, xuất huyết não, đột quỵ, liệt nửa người hoặc tử vong nếu không điều trị kịp thời.
• Gây tổn thương thần kinh, suy chức năng tâm thần, rối loạn nhịp tim, có thể dẫn đến suy tim, xung huyết.
• Phụ nữ có thai: có thể gây sẩy thai liên tục, đẻ non, trẻ sinh cân nặng thấp.
• Thống kê cho thấy tỷ lệ thiếu máu não trong dân số cao (chiếm 80–85%), là hội chứng có nguy cơ cao chỉ sau ung thư và bệnh tim mạch; chiếm ~25% tổng tai biến mạch máu não.

4. Chủ động thăm khám

Chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ thiếu máu não. Nếu có triệu chứng nghi ngờ, hãy liên hệ bác sĩ để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

5. Phương pháp duy trì và cải thiện lưu thông máu lên não

Thiếu máu não có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm. Để duy trì lượng máu lên não đầy đủ:

• Chế độ dinh dưỡng:
  • Bổ sung vi chất cần thiết: vitamin, sắt từ thực phẩm như thịt đỏ, gan, trứng, sữa, vừng, rau xanh đậm.
  • Ăn đa dạng, cân bằng để không thiếu dưỡng chất.
• Hoạt động thể chất:
  • Đi bộ, dưỡng sinh, yoga, thái cực quyền giúp cải thiện tuần hoàn và cung cấp oxy cho não.
  • Tránh ngồi lâu, nên đứng dậy vận động nhẹ sau thời gian dài làm việc.
• Giữ tinh thần thoải mái:
  • Quản lý stress, nghỉ ngơi đủ giấc.
  • Thực hành kỹ thuật thư giãn: thiền, hít thở sâu.
• Kiểm soát yếu tố nguy cơ:
  • Quản lý huyết áp, mỡ máu, đường huyết.
  • Tránh hút thuốc, hạn chế rượu bia.
• Thăm khám và điều trị:
  • Khám định kỳ, xét nghiệm cần thiết để phát hiện sớm thiếu máu hoặc các bệnh nền liên quan.
  • Tuân thủ điều trị theo chỉ định bác sĩ nếu có chẩn đoán bệnh lý (ví dụ thiếu máu do thiếu sắt, bệnh tim mạch, rối loạn mạch máu não).

Nếu cần tư vấn cụ thể, vui lòng liên hệ cơ sở y tế hoặc bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn chi tiết.